Yazar: admin

Herhangi Anlamı Nedir? Psikolojik Bir Bakışla Belirsizliğin Dili Bir psikolog olarak, insanların en sık kullandığı ama üzerinde en az düşündüğü kelimelerden biri beni hep düşündürmüştür: “herhangi”. Gündelik konuşmada fark etmeden defalarca söyleriz — “herhangi bir şey”, “herhangi bir insan”, “herhangi bir neden”… Ama bu sözcüğün ardında gizlenen belirsizlik, aslında insan zihninin derinliklerine dair önemli ipuçları taşır. “Herhangi” kelimesi, yüzeyde basit bir seçim özgürlüğü gibi görünürken, bilinçaltında kararsızlık, olasılık ve kontrol arzusunun iç içe geçtiği bir alana işaret eder. Bilişsel Psikoloji Perspektifinden “Herhangi” Bilişsel psikoloji açısından bakıldığında, “herhangi” kelimesi bir seçim yanılgısı yaratır. İnsan beyni sınırsız olasılık fikrine dayanamaz; belirli bir…

Hele Hele Minnoş Kim Söylüyor? Psikolojik Bir Mercekten Bakış Bir psikolog olarak bazen kendimi küçük bir cümlenin ardına gizlenmiş büyük anlamların peşinde bulurum. “Hele hele minnoş kim söylüyor?” cümlesi de bunlardan biri. Basit, hatta esprili görünen bu ifade; söylenme biçimine, bağlama ve duygusal tona göre çok farklı psikolojik katmanlar taşıyabilir. Bu yazıda, bu cümlenin bilişsel, duygusal ve sosyal psikoloji boyutlarını birlikte ele alarak insan davranışlarına dair derin bir çözümleme yapacağız. — Bilişsel Boyut: Zihinsel Filtreler ve Algı Oyunları İnsan zihni, çevresindeki olayları sadece gözlemlemez; onları sürekli yorumlar, etiketler ve anlamlandırır. “Hele hele minnoş kim söylüyor?” ifadesi, aslında bu bilişsel sürecin…

Sürekli Hapşırma İçin Hangi Doktora Gidilir? Burnumuzun İsyanını Kim Susturabilir? Sabah kalktın, aynaya baktın ve “Bugün harika bir gün olacak!” dedin. Sonra bir anda… Hapşuu! Ardından bir tane daha. Sonra bir tane daha. Derken burnun senin kontrolünden çıkmış, bağımsız bir ulus ilan etmiş gibi davranıyor. İşte o an kafandaki soru beliriyor: “Ben şimdi kime gideceğim, burun bakanı mı var?” Gelin birlikte, bu burunsal isyanın gizemini hem bilimsel hem de kahkaha eşliğinde çözelim! — Burnumuzun Dramı: Neden Sürekli Hapşırıyoruz? Hapşırmak, burnun toz, polen veya “sabah insanı olmayan hava molekülleri”ne karşı verdiği refleksif bir savunmadır. Ama bazıları için bu, sadece bir refleks…

Hacamat ve Banyo: Edebiyatın Dönüştürücü Gücü Üzerine Bir İnceleme Kelimenin gücü, anlatının şekillendirici etkisi, tarihin ve kültürün katmanlarını aralayarak insan ruhunun derinliklerine iner. Edebiyat, insan deneyimini yansıtan bir aynadır; her kelime bir anlamın taşıyıcısı, her cümle bir dönüşüm aracıdır. Edebiyatçılar, kelimelerle insan ruhunu çözer, toplumsal yapıları sorgular ve yaşamı bir araya getirir. Tıpkı bir hikayede bir karakterin ruhsal yolculuğu gibi, insanın bedeni de bazen bir dönüşüm sürecine girer. Hacamat ve sonrasındaki banyo durumu, bu dönüşümün fiziksel bir yansımasıdır. Ancak tıpkı edebi bir eserin okura sunduğu anlam gibi, hacamat sonrası banyo yapmanın zamanı da bir anlam taşır, bir değişim sürecinin tamamlanması…

Başlık: Harflerin Ritüeli: Güzel Yazı Yazma Sanatı Nedir ve Kültürlerde Nasıl Yaşar? > “Bir antropolog için yazı, sadece kelimelerin iz düşümü değil; toplumların belleğinde yankılanan sessiz bir törendir.” Kültürlerin çeşitliliğini merak eden bir antropoloğun gözünden bakıldığında, güzel yazı yazma sanatı yalnızca estetik bir uğraş değil, aynı zamanda bir kimlik ifadesi, bir ritüel biçimi ve bir toplumsal hafıza aracıdır. Bu sanatın adı, yüzyıllardır değişmeyen bir zarafetle anılır: Hat sanatı ya da Batı geleneğinde bilinen adıyla kaligrafi. Bu yazıda, güzel yazının bir “beceri” olmanın ötesine geçip, insanın kültürel kimliğini nasıl şekillendirdiğini antropolojik bir mercekten inceleyeceğiz. — 1. Yazının Ritüelleşmesi: Sözden Harfe Geçişin…

Kapıcı İşten Nasıl Çıkarılır? Toplumsal, Hukuki ve İnsan Odaklı Perspektiflerden Bir Değerlendirme Fikirlerin Çarpıştığı Bir Konu: İşten Çıkarma Üzerine Samimi Bir Sohbet Hayatın en hassas konularından biri iş ilişkilerinin sonlandırılmasıdır. Hele ki bu ilişki, günlük hayatımızda güven duyduğumuz, evimizin düzeninde emeği olan bir kapıcıyla kurulduysa mesele sadece “işten çıkarmak” olmaktan çıkar, sosyal ve insani bir boyut kazanır. “Kapıcı işten nasıl çıkarılır?” sorusu, yalnızca yasal bir sürecin değil, aynı zamanda empati, adalet, hak ve sorumluluk dengesinin de sorusudur. Bu yazıda farklı bakış açılarını, toplumsal dinamikleri ve hukuki çerçeveyi bir araya getirerek meseleyi bütüncül bir şekilde ele alacağız. Çünkü bu konuya yalnızca…

Beyaz Hırkanın Altına Ne Giyilir? Giyimin Antropolojik Sembolleri Üzerine Kültürel Bir Yolculuk Kültürlerin çeşitliliğini gözlemleyen bir antropolog için, giyim yalnızca bedenin örtülmesi değil, aynı zamanda bir toplumun ruhuna açılan bir penceredir. Beyaz hırka gibi sade ama anlam yüklü bir parça, dünyanın farklı coğrafyalarında birbirinden çok farklı sembolik anlamlar taşır. “Beyaz hırkanın altına ne giyilir?” sorusu, yüzeyde bir moda seçimi gibi görünse de aslında derin bir kültürel sorgulamayı içinde barındırır. Bu yazıda, beyaz hırkanın antropolojik anlam katmanlarına dokunarak, bireyin giyim tercihlerinin toplum, kimlik ve sembolizmle nasıl iç içe geçtiğini keşfedeceğiz. Beyazın Dili: Arınma, Sadelik ve Kimlik Beyaz, neredeyse tüm kültürlerde arınma…

21 Aralık En Uzun Gece Kaç Saat Sürer? – Toplumsal Karanlıkta Işığı Aramak Giriş: Bir Sosyoloğun Gözünden Uzun Bir Gece Bir sosyolog olarak her gözlemimde aynı soruyla karşılaşırım: “Bir toplumun gecesi ne kadar sürer?” 21 Aralık gecesi, takvimsel olarak yılın en uzun gecesidir — kuzey yarımkürede yaklaşık 15 saate kadar uzanabilir. Ama asıl uzun gece, toplumsal ilişkilerde, sessizliklerde ve görünmeyen rollerin gölgesinde yaşanır. Toplumun karanlık saatleri, bazen gökyüzündekinden daha derindir. Bu yazı, yalnızca 21 Aralık’ın astronomik anlamını değil; aynı zamanda onun sosyolojik yankılarını, toplumsal normlar ve cinsiyet rolleri üzerinden anlamaya çalışan bir bakış açısı sunar. Çünkü kimi geceler gökyüzünde değil,…

Ölüyü Gömmenin Farz Oluşu Üzerine Pedagojik Bir Okuma: Öğrenmenin Ahlaki Derinliği Öğrenme, yalnızca bilgi edinme süreci değil; insanın kendini, toplumu ve hayatın anlamını kavrama çabasıdır. Bir eğitimci olarak biliyorum ki, her bilgi, insanın iç dünyasında bir yankı bulduğunda gerçek öğrenmeye dönüşür. “Ölüyü gömmek farz mı?” sorusu ilk bakışta bir dinî hükmü araştırıyor gibi görünse de, aslında ahlaki sorumluluk, toplumsal düzen ve insani değerler üzerine düşünmeyi de beraberinde getirir. Çünkü öğrenmenin en etkili biçimi, yaşamın içindeki soruları pedagojik bir derinlikle yeniden okumaktan geçer. Bilgiden Davranışa: Öğrenmenin Dönüştürücü Gücü Eğitim biliminde, öğrenme yalnızca bilişsel bir süreç olarak değil, aynı zamanda davranışsal ve…